هر آنچه باید در مورد ترمینال توزیع برق بدانید

تابلوهای برق: مرکز مدیریت جریان الکتریکی

تابلوهای برق به‌عنوان ستون اصلی سیستم‌های توزیع، جریان را مدیریت، محافظت و کنترل می‌کنند. این تابلوها شامل اجزای کلیدی مانند:
کلیدهای کنترلی: کلیدهای مینیاتوری (MCB)، کلیدهای اتوماتیک (MCCB) و کلیدهای محافظ جان (RCD).

تجهیزات حفاظتی: فیوزها، رله‌های حرارتی و سیستم‌های تشخیص نشتی جریان.

نمایشگرها: ولت‌متر، آمپرمتر، توان‌سنج و فرکانس‌سنج برای پایش لحظه‌ای.

شینه‌ها و ترمینال‌ها: برای توزیع جریان فاز، نول و ارت بین مدارها.
ترمینال‌های توزیع و بلاک‌های توزیع جریان، اتصالات ایمن و منظم را تضمین می‌کنند. بدون این قطعات، تابلوها با پیچیدگی سیم‌کشی، کاهش ایمنی و افزایش هزینه‌ها مواجه می‌شوند.

ترمینال توزیع 4 پل لگراند

مزایای بلاک‌های توزیع جریان در تابلوهای برق

ترمینال توزیع برق

نحوه اتصال ترمینال توزیع برق به ریل

حقیقت این است که انواع مختلفی از ترمینال های الکتریکی فلزی برای کاربردهای گوناگون صنعتی طراحی و تولید شده و روانه بازار مصرف می شوند. تعدد و تنوع این تجهیزات موجب شده است که کار تشخیص مناسب ترین گزینه برای پروژه شما به امری آسان تبدیل شود.
تا بدین جا با ترمینال های توزیع آشنا شده و کاربرد و مزایای آن ها را درک کردیم. حال وقت آن فرا رسیده است که به معرفی ترمینال های برنجی، چیستی، کاربرد و تفاوت آن ها با رقبای مسی شان بپردازیم.

مزایای ترمینال‌های توزیع با هادی برنجی
ترمینال‌های توزیع مزایای زیر را دارند:
هزینه اقتصادی: قیمت برنج (حدود 5,000 دلار به ازای هر تن در 2025) تا 50% کمتر از مس (10,200 دلار) است.

نصب سریع: نصب روی ریل DIN تا 60% زمان مونتاژ را کاهش می‌دهد.

ایمنی بالا: عایق‌بندی مطابق IEC 61439 خطر اتصال کوتاه را به حداقل می‌رساند.

مقاومت در برابر خوردگی: برنج در محیط‌های مرطوب یا شیمیایی دوام بیشتری دارد.

استحکام مکانیکی: سختی بالاتر برنج از شل شدن اتصالات جلوگیری می‌کند.

فضای بهینه: طراحی فشرده، فضای تابلو را آزاد می‌کند.

انعطاف‌پذیری: امکان انشعاب‌گیری برای 4 تا 20 ترمینال.

دوام در شرایط سخت: عملکرد در دماهای -40 تا +70 درجه

نظم و حرفه‌ای بودن: امکان برچسب‌زنی، تابلو را مرتب می‌کند.

پایداری زیست‌محیطی: کاهش مصرف مس، اثرات زیست‌محیطی را کم می‌کند

تصویر نحوه اتصال ترمینال توزیع روی ریل

نکات مهم در خرید ترمینال توزیع

انتخاب یک ترمینال توزیع برق مناسب برای تابلوهای برق نیازمند توجه به عوامل فنی، عملیاتی و محیطی است تا عملکرد ایمن، کارآمد و پایدار تضمین شود. به عنوان یک تکنسین برق، در زمان خرید و انتخاب ترمینال توزیع، به نکات زیر توجه کنید:

1. ظرفیت جریان و ولتاژ نامی
جریان نامی (In): ترمینال را بر اساس حداکثر جریان مورد نیاز (مثلاً 40 تا 500 آمپر برای تابلوهای فشار ضعیف یا تا 4000 آمپر برای فشار متوسط) انتخاب کنید. جریان نامی باید حداقل 20% بیشتر از بار پیش‌بینی‌شده باشد تا از گرمای اضافی جلوگیری شود.

ولتاژ نامی (Un): اطمینان حاصل کنید که ترمینال با ولتاژ سیستم (مثلاً 230/400 ولت برای LV یا تا 36 کیلوولت برای MV) سازگار است. برای کاربردهای خاص مانند پنل‌های خورشیدی، ولتاژ DC (تا 1500 ولت) را بررسی کنید.

تلفات حرارتی: ترمینال‌هایی با تلفات کمتر از 2 وات در هر پل برای جریان‌های تا 500 آمپر انتخاب کنید.
2. جنس هادی
برنج: برای تابلوهای تا 500 آمپر (فشار ضعیف) مناسب است؛ ارزان‌تر (حدود 5,000 دلار به ازای هر تن در 2025)، مقاوم در برابر خوردگی و با رسانایی کافی (28% IACS).

مس: برای جریان‌های بالا (بیش از 500 آمپر) یا تابلوهای فشار متوسط، به دلیل رسانایی 100% IACS ترجیح داده می‌شود، اما گران‌تر (10,200 دلار به ازای هر تن).

روکش هادی: ترمینال‌های با روکش نیکل یا قلع مقاومت تماسی کمتر و دوام بیشتری در محیط‌های مرطوب دارند.
3. نوع و تعداد پل‌ها
تک‌پل تا 4‌پل: تعداد پل‌ها را بر اساس نیاز سیستم (فاز، نول، یا ارت) انتخاب کنید. برای تابلوهای سه‌فاز، ترمینال‌های 3 یا 4 پل مناسب‌اند.

تعداد اتصالات: تعداد نقاط اتصال (4 تا 20 ترمینال) را با تعداد مدارهای خروجی هماهنگ کنید تا از شلوغی یا کمبود فضا جلوگیری شود.

4. عایق‌بندی
جنس عایق: پلی‌آمید یا پلی‌کربنات با استاندارد UL94 V-0 (خودخاموش‌شونده) برای ایمنی در برابر آتش‌سوزی.

درجه حفاظت: حداقل IP20 برای تابلوهای داخلی و IP65 برای محیط‌های outdoor یا مرطوب.

تحمل حرارتی: عایق باید دماهای -40 تا +120 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.

استحکام دی‌الکتریک: برای تابلوهای فشار متوسط، عایق باید ولتاژهای تا 100 کیلوولت را تحمل کند.

5. سازگاری با سیستم نصب
ریل DIN: ترمینال‌های سازگار با ریل DIN استاندارد (EN 60715) برای نصب سریع و مدولار در تابلوهای فشار ضعیف.

ابعاد: ابعاد ترمینال را با فضای تابلو هماهنگ کنید تا از تداخل با سایر تجهیزات جلوگیری شود.

6. اتصالات و گشتاور پیچ
سطح مقطع سیم: ترمینال باید با سایز سیم‌های مورد استفاده (1.5 تا 35 میلی‌متر مربع برای LV یا تا 240 میلی‌متر مربع برای MV) سازگار باشد.

نوع اتصال: ترمینال‌های پیچی برای اتصالات دائم و ترمینال‌های فشاری (Push-in) برای نصب سریع مناسب‌اند.

گشتاور پیچ: گشتاور توصیه‌شده (2-4 نیوتن‌متر برای LV و تا 20 نیوتن‌متر برای MV) را بررسی کنید تا از شل شدن یا آسیب به هادی جلوگیری شود.
7. استانداردها و گواهینامه‌ها
اطمینان حاصل کنید که ترمینال با استانداردهای بین‌المللی مانند IEC 61439، IEC 60947-1، UL 1059 یا VDE سازگار است.

برای محیط‌های خاص (مثل صنایع نفت و گاز)، گواهینامه ATEX یا استانداردهای ضدلرزه (EN 60068) را بررسی کنید.

گواهینامه‌های ISO 9001 تولیدکننده نشان‌دهنده کیفیت تولید است.

8. مقاومت محیطی
خوردگی: در محیط‌های مرطوب یا شیمیایی (مانند مناطق ساحلی)، ترمینال‌های برنجی با روکش نیکل یا ترمینال‌های مسی با روکش قلع را انتخاب کنید.

لرزش و ارتعاش: برای تابلوهای صنعتی یا سایت‌های ساختمانی، ترمینال‌هایی با طراحی مقاوم در برابر ارتعاش انتخاب کنید.

دما: ترمینال باید در دماهای عملیاتی پروژه (مثلاً -40 تا +70 درجه سانتی‌گراد) عملکرد پایدار داشته باشد.

مقاله پیشنهادی: شینه نول ریلی بخریم یا شینه نول مسی؟ بررسی معایب و مزایا

ترمینال توزیع از چه برندی بخریم؟

شرکت‌های متعددی در سطح جهان به تولید ترمینال‌های توزیع برق (Power Distribution Terminals) با کیفیت بالا مشغول هستند که محصولاتشان در تابلوهای برق فشار ضعیف و متوسط کاربرد گسترده‌ای دارند. در ادامه، برخی از مطرح‌ترین تولیدکنندگان این حوزه، همراه با ویژگی‌های کلیدی محصولاتشان، معرفی می‌شوند:

Phoenix Contact (آلمان)
ویژگی‌ها: پیشرو در تولید ترمینال‌های توزیع با فناوری‌های Push-in، Screw و Spring-cage. محصولات این شرکت برای جریان‌های 24 تا 125 آمپر و ولتاژ تا 800 ولت طراحی شده‌اند و با استانداردهای IEC 60947 و UL 1059 سازگارند.

کاربردها: تابلوهای صنعتی، سیستم‌های اتوماسیون، و انرژی تجدیدپذیر.

مزیت: طراحی ماژولار، نصب سریع روی ریل DIN، و امکان اتصال چندرسانایی.

Legrand (فرانسه)
ویژگی‌ها: ارائه ترمینال‌های توزیع تک‌پل تا 4‌پل با جریان تا 500 آمپر و عایق‌بندی پلی‌کربنات مقاوم (UL94 V-0). محصولات سری Viking و HX/VX این شرکت برای تابلوهای خانگی و تجاری ایده‌آل‌اند.

کاربردها: تابلوهای فرعی، مراکز داده، و پروژه‌های مسکونی.

مزیت: ایمنی بالا، طراحی ارگونومیک، و انطباق با استانداردهای زیست‌محیطی.

Schneider Electric (فرانسه)
ویژگی‌ها: ترمینال‌های توزیع سری Acti9 و Linergy با جریان 40 تا 400 آمپر و ولتاژ تا 690 ولت. این محصولات با هادی‌های برنجی یا مسی و عایق‌های مقاوم در برابر حرارت بالا تولید می‌شوند.

کاربردها: صنایع سنگین، تاسیسات تجاری، و سیستم‌های هوشمند.

مزیت: سازگاری با سیستم‌های اتوماسیون و کاهش تلفات حرارتی.

Weidmüller (آلمان)
ویژگی‌ها: ترمینال‌های سری WPD برای جریان‌های تا 500 آمپر و کابل‌های تا 300 میلی‌متر مربع. این محصولات امکان اتصال هادی‌های مسی و آلومینیومی را با روکش‌های ویژه فراهم می‌کنند.

کاربردها: تابلوهای فشار متوسط، پست‌های برق، و محیط‌های انفجاری (ATEX).

مزیت: مقاومت در برابر ارتعاش، نصب مستقیم روی پانل، و گواهینامه‌های بین‌المللی.

در دنیای مدرن امروز که صنعت نیز بخشی جدا ناپذیر از آن میباشد, استفاده از منابع و عناصر طبیعی به شکلی که در گذشته مورد استفاده قرار میگرفت دیگر جایی ندارد! امروزه تولید کنندگان همواره به دلیل محدودیت های زیست محیطی و اقتصادی ضمن رعایت اصول فنی و مهندسی اقدام به طراحی محصولات و به تبع آن انتخاب متریال مورد نیاز آن میکنند. از دهه ها قبل موج جایگزینی فلز مس با برنج در قطعاتی نظیر باسبار ها شینه های ارت و نول, ترمینال های توزیع رواج یافته.

امروزه ترمینال های برنجی به دلیل استحکام مثال زدنی، شکل پذیری باورنکردنی، حساسیت به ترک خوردگی، رسانایی عالی و مقاومت منحصر به فرد در برابر سایش در زمینه های گوناگون به کار گرفته می شوند. ساخت مهمات، خودروسازی، ساخت و ساز، کاربردهای معماری، سیم کشی برق مسکونی و صنعتی و… از مهم ترین موارد استفاده از این محصول محسوب می شوند. در صورتی که تمایل دارید در این زمینه بیشتر بدانید پیشنهاد میکنیم تا حتما مقاله “شینه های نول و ارت برنجی: راهکاری مدرن برای صنعت برق پایدار” را مطالعه بفرمایید.